Kopfoto – studenten van het Arcus College met de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. 

Ank Palant is docent en mentor bij het Arcus College in Heerlen. In het voorjaar van 2017 heeft het Arcus College samen met de gemeente Heerlen en Kerkrade twee trajecten Speaking Minds uitgevoerd. Daarnaast heeft een groep leerlingen van het Arcus College eind 2017, begin 2018 meegedaan met het landelijke traject, waarbij de zij advies hebben uitgebracht aan het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Ik spreek Ank Palant over alle drie de trajecten waar zij betrokken bij was, vanuit haar visie als docent.

Hoe zijn jullie als Arcus College bij Speaking Minds gekomen?

“Via Karin van Nuland, werkzaam bij Stimulansz. De gemeente Heerlen en Kerkrade wilden heel graag een traject Speaking Minds doorlopen en hadden hiervoor het Arcus College nodig, omdat hier jongeren zitten uit de doelgroep. We waren direct enthousiast over het project. We hebben ervoor gekozen om het project te doen met tweedejaars leerlingen van de opleiding ‘Onderwijsassistent’ niveau 4. Onderwijsassistenten werken vaak op basisscholen en komen dus ook in aanraking met kinderen die te maken hebben met armoede, zeker in deze regio. We hebben voor het landelijke traject ook gekozen voor deze opleidingsgroep.”

Ben je zelf betrokken geweest bij de uitvoering van het project?

“Bij het eerste gemeentelijke traject heb ik veel meegekeken en meegelopen met de trainers van Speaking Minds. Het project vond plaats op het gemeentehuis, dus was het belangrijk dat ik als vertegenwoordiger van het Arcus College aanwezig was. Ik heb dit als heel waardevol ervaren. Je ziet de studenten op een hele andere manier, want ze waren ‘opeens’ volwassen en hebben ontzettend goede gesprekken gehad met beleidsmakers. Je zag ze in dit project als professionals: ze durfden vragen te stellen en konden op een professionele manier communiceren.”

“Het voordeel was ook dat het project op het gemeentehuis plaatsvond. We hebben tijdens het landelijke traject bijvoorbeeld (vanwege locatie tekort) één keer op het Arcus College gezeten en daar werden ze direct weer student. Dat is toch anders, want als je ze uit hun comfortzone haalt, naar een andere plek toe, dan gedragen de leerlingen zich toch professioneler. Daarnaast zijn we ook op werkbezoek geweest naar o.a. de Voedselbank en de Kredietbank. Deze bezoekjes zijn ontzettend waardevol, hierdoor ging het thema armoede nog meer leven bij de jongeren.”

Wat vond je van de resultaten van de studenten?

“Daar was ik best verbaasd over. Van een aantal zaken die ze naar voren brachten dacht ik: waarom hebben we hier niet eerder aan gedacht? Bij het landelijk traject kwamen bijvoorbeeld twee studenten met het idee om op school een informatiepunt op te zetten over financiën. Ik dacht bij mezelf: waarom hebben we dit nog niet? We zijn hier dus ook over in gesprek met de financiële afdeling om te kijken of en hoe we dit kunnen inrichten op het Arcus College. Ik denk ook dat bepaalde dingen beter overkomen als ze door de ogen van de jongeren worden gezien. Daarnaast kijken jongeren toch anders naar zaken. Ze zijn meer gericht op apps en online media.”

Heb je het idee gehad dat de jongeren zich door de gemeente serieus genomen voelde?

“Ja, dat komt ook door de trainers. Ze hebben regelmatig met de betrokken partijen en jongeren een terugkoppeling gehad. Op vragen van jongeren werden werkbezoeken gepland en er werd snel antwoord gegeven op vragen die zij hadden. De jongeren hadden hierdoor zeker het idee dat hun mening ertoe doet.”

“Wat ik ook mooi vond om te zien is de succeservaring die de studenten met Speaking Minds beleven. Ze worden op een andere manier benaderd en in contact gebracht met externe partijen. Ze hebben de mogelijkheid om hun netwerk uit te breiden. Ik ben keer op keer trots geweest op hoe zij bepaalde zaken aanpakte.”

En in het landelijk traject?

“We zijn twee keer bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in Den Haag geweest. Speaking Minds is naar aanleiding hiervan genoemd in het beleidsstuk van de staatssecretaris. Daarom denk ik zeker dat de jongeren zich serieus genomen voelden, maar op landelijk niveau is het directe effect altijd iets moeilijker te meten dan op gemeentelijk niveau. De studenten hebben met hun advies aan het Ministerie ook een aantal kranten gehaald, dus de landelijke aandacht voor het vraagstuk is er sowieso geweest.”

“Alle drie de groepen zijn erg enthousiast gebleven gedurende het traject. Het enige verschil is dat bij het traject waarin de jongeren advies gaven aan de gemeente, de stap naar de gemeente nu makkelijker is. Bij de overheid blijft er toch een afstand. De verbinding met de gemeente is makkelijker gemaakt.”

Heeft Speaking Minds aan je verwachtingen voldaan? 

“Ik had van te voren nooit gedacht wat Speaking Minds allemaal teweeg kon brengen! Na de gemeentelijke trajecten zijn we met Heerlen en Kerkrade verder gegaan en hebben we een jongerenraad genaamd JAZ opgestart, die in september van start gaat. Hier gaan acht studenten in zitten, die stage gaan lopen bij de gemeente en verder gaan met de hulpvraag en uitwerking die er al ligt. Daarnaast willen we het project verduurzamen op het Arcus College in het kader van het vak Burgerschap en Ondernemerschap. Zo kunnen we Speaking Minds blijven uitrollen, in de toekomst wellicht ook op andere terreinen.”

Hoe zit dat eigenlijk precies, met die jongerenraad? 

“De jongeren die vorig jaar hebben meegedaan met Speaking Minds in Heerlen en Kerkrade zijn nu betrokken bij de opstart van de jongerenraad in de Heerlen en Kerkrade. De groep die nu het projectplan schrijft, geeft het daarna door aan de volgende groep. Elk jaar worden ideeën doorgegeven en die gaan daar dan weer mee aan de slag. Zo houden we Speaking Minds waardevol op lange termijn.”

Heb je het idee dat beide gemeenten door Speaking Minds zijn veranderd? 

“Ja! Zeker in Kerkrade. Zij benaderen de jongeren echt vanuit de vragen die ze hebben. Ik merk dat zowel Heerlen als Kerkrade de behoefte hebben om met de jongeren aan de slag te gaan en in contact met hen te blijven. De benadering richting de jongeren is echt anders geworden en dat hadden we nooit kunnen bedenken toen we aan Speaking Minds begonnen.”