Marleen Seegers over de afstand tussen jongeren en beleidsmakers

Marleen Seegers is beleidsmedewerkster bij ISD de Kempen. Dit is een intergemeentelijke sociale dienst van de vijf gemeenten, bestaande uit Eersel, Oirschot, Bergeijk, Bladel en Reusel-de Mierden. ISD de Kempen, ook wel de Kempengemeenten genoemd hebben meegedaan aan een Speaking Minds traject. Marleen vertelt over de toegevoegde waarde, de uitkomsten en de vervolgstappen. 

Hoe zijn jullie bij Speaking Minds terecht gekomen?

Ongeveer 1.5 jaar geleden inmiddels, kregen wij via de nieuwsbrief van Stimulansz te horen dat er plekken waren voor gemeenten om zich bij Speaking Minds aan te melden. Er is even wat tijd overheen gegaan, maar uiteindelijk zijn we in november 2017 gestart met een Speaking Minds traject.

Waarom trok Speaking Minds de Kempengemeenten aan?

In september 2016 werd vanuit het rijk aangekondigd dat de extra middelen die beschikbaar kwamen voor armoedebestrijding onder jongeren in natura uitgegeven moesten worden. Wij gaven op dat moment nog via minimaregelingen geld aan ouders die onder de minima grens zaten. Uit een evaluatie bleek dat het geld niet altijd bij de kinderen terecht kwam, omdat ouders zich ooit genoodzaakt voelen om andere prioriteiten te stellen en het geld bijvoorbeeld te gebruiken voor het betalen van de huur. Deze conclusie werd bevestigd door de Stichting Leergeld. We hebben eind 2017 besloten om de middelen voortaan via de Stichting Leergeld uit te betalen, waardoor de bijdragen in natura worden uitbetaald. De Stichting Leergeld zorgt ervoor dat de jongeren op sociaal vlak niet uitgesloten hoeven te worden vanwege armoede.

Wat is de rol van Stichting Leergeld geweest? 

Stichting Leergeld kijkt per individu wat er nodig is. Wij zagen dat we inwoners met een uitkering goed bereikten, maar inwoners die een eigen onderneming hebben en weinig winst hebben, alleenstaande ouders met een laag inkomen etc. wisten we minder goed te bereiken. Daardoor hadden we een groot gedeelte van de doelgroep niet in beeld, waaronder een groot aantal jongeren. Speaking Minds was hierdoor een interessant project voor ons, omdat niemand ons beter kan vertellen hoe we jongeren kunnen bereiken dan jongeren zelf.

Onze beleidsvraag voor de jongeren was: Hoe kunnen we jongeren die te maken hebben met armoede het beste bereiken en hierdoor beter helpen?

Wat is voor jullie de meerwaarde geweest van Speaking Minds?

De adviezen waren ontzettend waardevol en we hebben daar ook echt iets aan. Het was daarnaast ook interessant hoe jongeren meedenken. Wij zijn bijvoorbeeld heel erg bezig met het aanbieden van regelingen, zoals bijvoorbeeld het ervoor zorgen dat alle jongeren kunnen sporten. De jongeren wezen ons erop dat dit geen oplossing is voor het bestrijden van armoede, het heeft meer weg van pleisters plakken. De jongeren keken naar een diepgaandere manier hoe je armoede kunt voorkomen, zij hebben met name ook meegedacht over een lange-termijn oplossing. Het was mooi om te zien dat ze uit zichzelf al na gingen denken over hoe je schulden bij jongeren voorkomt, in plaats van wat je kunt doen als de schulden al zijn gemaakt.

Wat voor advies hebben de jongeren gegeven dat waardevol was voor jullie?

Het overkoepelende advies, wat in elke aanbeveling terugkwam was dat er behoefte is aan informatie in het onderwijs over schulden en dan met name in het voortgezet en middelbaar onderwijs. De jongeren hadden vragen als: hoe voorkom je nu schulden en wat moet je allemaal betalen als je 18 jaar oud wordt? Maar ook, waar heb je eigenlijk allemaal recht op na je 18de? Dat soort praktische informatie, dat misten ze.

“De jongeren dachten na over een lange-termijn oplossing, in plaats van wat je kunt doen als de schulden al gemaakt zijn.”

Wat hebben jullie met dit advies gedaan?

Naar aanleiding van deze adviezen hebben we nu gesprekken met het onderwijs om te kijken of we een lespakket of iets dergelijks kunnen ontwikkelen. We bekijken bijvoorbeeld met het Pius X College in Bladel naar mogelijkheden om op dit gebied een samenwerking op te zetten. Verder hebben we dankzij Speaking Minds een goeie ingang bij het SUMMA college en kan ik mij voorstellen dat vanuit de Kempengemeenten hier nog meer onderzoeksvragen neergelegd gaan worden.

Hoe gaan jullie jongeren betrekken bij het uitwerken van adviezen?

We hebben om te beginnen een klankbord groep opgericht, waar een aantal jongeren van het Speaking Minds traject inzitten. Dit was een wens vanuit de drie wethouders die aanwezig waren bij de slotpresentatie.

“De afstand tussen jongeren en beleidsmakers was veel groter nog dan we van te voren hadden ingeschat.”

Wat vond je verrassend aan Speaking Minds?

Wat mij voornamelijk opviel, was dat de afstand tussen jongeren en gemeenten toch ontzettend groot is. Eigenlijk veel groter dan we van te voren hadden ingeschat. We hebben elkaar in het traject kunnen vinden en we hebben ook meer begrip voor elkaar gekregen.

Heb jij een groei gezien bij de jongeren, gedurende de 10 bijeenkomsten?

In heel het traject ben ik 4 keer langs geweest en ik heb bij de jongeren een enorme groei gezien, met name ook in hun eigen zelfvertrouwen. Wat ik ook echt heel mooi vond om te zien is dat leerlingen opzagen tegen het presenteren en samenwerken met gemeenten. Uiteindelijk hebben ze heel waardevolle aanbevelingen gedaan en hebben deze ook fantastisch gepresenteerd.

Hadden jullie vertrouwen in de adviezen die de jongeren zouden geven?

Vertrouwen hadden we vanaf het begin af aan zeker. Maar, we kwamen er dus achter dat de afstand en het verschil tussen jongeren en beleidsmakers toch groter is dan van te voren was ingeschat. Speaking Minds is dus een bevestiging dat het goed is om met jongeren in gesprek te gaan.