Joris – “Doe geen gekke dingen met geld, kijk wat je nodig hebt!”
Als jongetje van 9 wilde hij wel buitenspelen, maar soms waren zijn schoenen zo kapot dat hij liever binnen bleef. Het is het verhaal van Joris, die in Almelo meedeed aan Speaking Minds. Dat ze het thuis niet rijk hadden, heeft hem duidelijk gemaakt dat er één ding heel belangrijk is: sparen!
Ook al is het al tien jaar geleden, Joris weet het nog goed. Hij wilde wel buitenspelen, maar soms kon het gewoon niet. “Mijn schoenen waren dan té kapot. Of mijn kleding was te klein of daar was ook iets mee. Geld voor nieuwe spullen hadden we niet.”
Joris groeit op in Enschede met zijn broer en zijn moeder. Zijn ouders zijn gescheiden en zijn moeder leeft van een bijstandsuitkering. De jongens weten goed wat er wel en niet kan. “Je ziet weleens dat ouders zich schamen als ze arm zijn of als ze schulden hebben. Mijn moeder zei dan gewoon dat we iets niet konden kopen. Ik was er wel blij mee dat ze het gewoon eerlijk zei en het uitlegde. Dan wist ik tenminste waar ik aan toe was.”
Soms was er hulp. Zoals toen ze een fiets mochten uitzoeken via de Stichting Leergeld. Het budget was 100 euro. “Niet zo heel veel, maar ik weet nog dat het een heel mooie fiets was!”
“Ik voelde me wel anders dan anderen. Die hadden wel mooie spullen en nieuwe kleding. Dat voelde heel raar.” Want er zijn dan ook kinderen die Joris pesten. Ze maken opmerkingen richting hem en zijn broer over geld. “Ik weet nog dat we in die tijd heel erg alleen waren, ik, mijn broer en mijn moeder. Dat was wel moeilijk.”
Vanuit instanties en de gemeente is er soms wel hulp. Zoals met kerst, wanneer ze van de voedselbank wat extra’s krijgen. En van de gemeente mogen ze een keer op vakantie naar een vakantiepark in Nederland. Alleen valt dat bijna in het water omdat over het belangrijkste niet is nagedacht. “Wij hadden geen auto dus het was moeilijk om er te komen. Met de trein was een optie, maar dat was voor ons weer duur. Uiteindelijk heeft mijn moeder toen vervoer geregeld. Maar dat vond ik toen wel opvallend, dat de gemeente daar helemaal niet over had nagedacht.”
Bij Speaking Minds leerde Joris hoe je niet alleen mensen kunt helpen maar hoe je ze ook kunt inspireren. Vooral over hoe je met geld moet omgaan. Zijn groep moet zich buigen over de vraag hoe je ervoor zorgt dat jongeren die van school komen niet in de financiële problemen raken. “Wij hebben gezegd dat er op de site van DUO meer informatie moet komen voor jongeren die van school gaan. Nu kun je er ook wel van alles vinden, maar ze gebruiken daar heel moeilijke woorden. Het moet veel makkelijker gemaakt worden.”
Zelf zal hij niet zo snel in de financiële problemen raken. Als pizzabezorger verdient hij zijn eigen geld en dat spaart hij op. Dat is wat hij van zijn moeder leert. Die heeft inmiddels weer een baan en kan goed met geld omgaan. “Laatst gingen én de koelkast, én de wasdroger, én de magnetron en ook nog de vaatwasser stuk. Allemaal in dezelfde periode. Gelukkig had mijn moeder gespaard en konden we de meeste apparaten meteen weer aanschaffen. Daar was ik toen wel trots op.”
Iets op afbetaling kopen zoals veel van zijn klasgenoten doen, daar voelt Joris niks voor. Dan betaal je voor spullen die je misschien al niet meer gebruikt maar nog wel moet afbetalen, vindt hij. Zijn tip aan schoolverlaters is: Doe geen gekke dingen, kijk wat je nodig hebt. En zo leeft hij zelf ook. Volgend jaar is hij klaar met zijn opleiding facilitaire dienstverlening en hoopt hij te gaan werken om meer te kunnen sparen. “Dan kun je het geld op de bank zetten, dan krijg je rente en dus eigenlijk geld van de bank.”