Van een dichte deur, naar de touwtjes in handen!

Michelle Korbmacher is 21 jaar oud en heeft een zoontje van 2 jaar oud. Ze volgt de opleiding Onderwijsassistent niveau 4 op het Arcus College en heeft vorig jaar meegedaan met Speaking Minds in Heerlen. Voordat zij aan Speaking Minds begon, had zij het niet makkelijk. Ze dreigde op straat te komen en had tevergeefs bij haar gemeente aangeklopt. Een jaar later is Michelle ontzettend actief in de gemeente Heerlen en Kerkrade, waar ze een jaar geleden nog voor een dichte deur stond. Daarnaast is ze ambassadeur van Speaking Minds, spreekt ze op verschillende bijeenkomsten en heeft ze recent een groep opgericht voor jonge moeders. Een bezig bijtje dus, maar eerst terug naar het begin, hoe begon het allemaal? 

Hoe was jouw leven voordat je in februari 2017 aan het project Speaking Minds begon?

“Het was eind 2016, begin 2017. Vlak voordat we met Speaking Minds gingen starten, zat ik niet in een makkelijke fase van mijn leven. Mijn relatie was net over en ik had geen plek om te wonen. Bij mijn ouders kon ik op dat moment ook niet terecht en dus dreigde ik samen met mijn zoontje van nog geen jaar oud op straat te komen. Omdat ik niet wist wat ik moest doen, heb ik de gemeente Kerkrade gebeld met de vraag of iemand mij kon helpen met mijn situatie. Helaas voelde niemand zich verantwoordelijk. Ik was erg in paniek en heb toen het Blijf van mijn Lijf Huis gebeld, omdat ik nergens heen kon en niet met mijn zoontje op straat wilde leven.”

Het Blijf van mijn Lijf Huis heeft Michelle opgehaald. Ze heeft daar drie weken gewoond en is toen hard op zoek gegaan naar een eigen huis. Dit is gelukt! Via Thuis in Limburg kreeg ze een plek en kon ze begin februari 2017, vlak voordat Speaking Minds begon een nieuwe start maken. Het is daarom niet gek dat Michelle geen vertrouwen had in het project Speaking Minds, waarbij jongeren advies geven aan de gemeente.

“Toen ik nog bij mijn ouders woonde met mijn kindje, voordat ik naar het Blijf van mijn Lijf Huis ging, had ik de gemeente al eens gebeld met de vraag of ik een uitkering kon krijgen. De gemeente zei tegen mij: neem maar niet aan dat je dit krijgt, je mag blij zijn dat je nog bij je ouders kan wonen. Tot ongeveer januari kon ik mijn vaste lasten nog zelf betalen door mijn spaargeld, maar hierna moest mijn vriend het opvangen. In augustus gingen we uit elkaar en toen namen mijn ouders de financiën over. Een interne begeleider van school heeft mij toen geholpen en mij op toeslagen gewezen, waardoor in in december een nabetaling kreeg van bijna €1500. Dit had ik hard nodig, want de relatie tussen mij en mijn ouders verslechterde. In januari heb ik toen besloten dat ik ergens anders naartoe moest om de relatie met mijn ouders in stand te houden. Na kort verblijf in Het Blijf van mijn Lijf Huis, kreeg ik een telefoontje van Thuis in Limburg. Ik kon door alle toeslagen die ik kreeg een nieuwe start maken.”

Je begon dus beste roerig aan Speaking Minds, wat verwachte je van het project? 

“Voordat Speaking Minds begon (in februari 2017), dacht ik: weer een schoolproject, pure bezigheidstherapie. Eigenlijk dachten we er allemaal zo over, de hele klas! We verwachtten niets van het project Speaking Minds.”

Wanneer veranderde dit gevoel? Het project ging ook over jou. 

“Bijeenkomst één zorgde er eigenlijk al voor dat we allemaal anders tegen Speaking Minds aan gingen kijken. Marjolein, de trainer had allemaal opdrachten om elkaar beter te leren kennen. We hadden een kennismakingsbingo en moesten onze kwaliteiten opschrijven. Daarnaast hebben we ook gekeken naar onze angsten; ik vond het vanaf de eerste bijeenkomst erg leerzaam. De klas kwam tot inzichten waar we zelf niet bij stil stonden. Met name dat armoede ook in Nederland bestaat. Rondkomen van €50 per week is al armoede. Ik dacht: dan viel het bij mij in dat opzicht nog best mee.”

Bij Speaking Minds moest jij de gemeente adviseren, waar jij zelf door was afgewezen. Hoe ging dat?

“Nadat ik tevergeefs bij de gemeente had aangeklopt, startte het Speaking Minds traject waarbij jongeren de gemeente Heerlen en Kerkrade moesten adviseren over het armoede- en schuldenbeleid. Ondanks dat ik aan ‘de kant was gezet’ door de gemeente, heb ik toch tien weken lang serieus onderzoek gedaan, met mijn eigen ervaringen in mijn achterhoofd. Voor de gemeente Heerlen en Kerkrade moesten we advies geven over de vraag: ‘Wat hebben jongeren in armoede in de gemeente Heerlen en Kerkrade nodig en op welke manier kunnen wij hen het beste bereiken?” Een vraag die ook op mijzelf van toepassing is geweest. Een heel belangrijk advies van Speaking Minds was: er moet een jongerenraad  komen, een raad die toegankelijk is en waar jongeren altijd terecht kunnen met hun vragen. Daar was ontzettend veel behoefte aan. Ik werd destijds door niemand geholpen, dat moest echt anders.”

Die jongerenraad is er gekomen en niemand minder dan Michelle zelf is betrokken bij de opzet ervan! Maar hoe is dat zo gekomen?

“Door Speaking Minds kreeg ik weer vertrouwen in de gemeente. We werden serieus genomen als groep en ze wilden echt iets met onze adviezen doen. Zelf werd ik ook steeds enthousiaster en had ik een enorme drang gekregen om iets te betekenen voor jongeren die te maken hebben met armoede en sociale uitsluiting.”

Na 10 weken was het Speaking Minds traject afgerond, hoe ging het toen verder?

“Nadat Speaking Minds in Heerlen en Kerkrade afgerond was, ben ik door Save the Children gevraagd om ambassadeur te worden voor Speaking Minds. Door mijn persoonlijke ervaringen en mijn adviezen aan de gemeente mocht ik 14 december 2017 spreken bij een congres in Utrecht, genaamd De Aanpak van Problematische Schulden. Bij het congres in Utrecht ben ik aan de praat geraakt met Nicolle, zij was inmiddels door de gemeente Kerkrade aangesteld als armoederegisseur. We kwamen erachter dat we beiden in Kerkrade wonen. Na het congres in Utrecht zijn we samen teruggereisd en hebben we uren gepraat over wat we in de gemeente kunnen betekenen voor jongeren.”

De gemeente Heerlen en Kerkrade hadden op hun beurt, in samenwerking met het Arcus College een convenant ondertekend, waarbij jongeren vanuit het Arcus College tien maanden lang stage gaan lopen bij de gemeente en hierdoor ook direct in de jongerenraad genaamd JAZ komen te zitten. JAZ staat voor Jongeren Aan Zet! Dit is opgezet naar aanleiding van de adviezen die de jongeren aan Heerlen en Kerkrade hadden gegeven. Nicolle is projectleider van JAZ en nodigde Michelle uit tijdens het tekenen van het convenant. Samen met Nicolle en de gemeente Heerlen en Kerkrade is Michelle nu bezig om JAZ op te zetten.

“Nicolle vond het direct heel belangrijk dat we echt iets op gingen pakken voor jongeren. Daarnaast luisterde ze naar alle ideeën die ik nog meer had én maakt ze deze ook mogelijk.”

Vertel eens meer over deze ideeën

“Een aantal weken geleden had ik een gesprek met mijn docent die zei: “je bent een beetje gespannen”, waarop ik antwoordde: “Ik mis ontspanning”. Ik zou graag sporten, maar ik heb geen opvang in de avond. Ik slaap slecht en ik mis de interactie tussen leeftijdsgenoten, vriendinnen. Weinig mensen van mijn leeftijd hebben al een kindje. Ik kan niet meer om tien uur ’s avonds wat drinken in de kroeg. Hierdoor was ik eenzaam geworden. Mijn docent Ank, die ook betrokken is bij de opstart van JAZ, heeft die avond tijdens een vergadering van JAZ mijn verhaal gedaan en verteld dat er niets is voor jonge moeders in de gemeente Heerlen en Kerkrade.”

Michelle met Nicolle Cox, armoederegisseur Kerkrade. Ze houden het advies vast, gegeven door de jongeren van Speaking Minds die destijds zeiden: zorg voor een jongerenraad!

Hoe werd hierop gereageerd vanuit de gemeente?

“Vanuit de gemeente mocht ik iets opzetten en zij dit faciliteren. Ik heb toen diezelfde avond nog een bericht op een Facebookgroep gezet en gevraagd of er jonge moeders zijn in de gemeente die ervaringen willen uitwisselen of bijvoorbeeld knutselen. Ik kreeg daar direct heel veel reacties op en had binnen no time tien moeders bij elkaar uit de buurt. Ik kreeg ook verzoeken van jonge moeders uit Sittard, Weert en omstreken. Die wilden zelfs allemaal naar Kerkrade reizen. Vervolgens heb ik een groep aangemaakt op Facebook dat heet: mammies. Ik vond het bijzonder dat er zoveel vraag naar was. Nicolle heeft knutselspullen voor mij geregeld en speelgoed. Frank Ramakers van de gemeente heeft contact gehad met Radar, een organisatie die wellicht een ruimte voor ons heeft. De gemeente helpt mij dus enorm goed!”

Dat is wel een verschil met begin 2017?

“Ja, inderdaad. Om daar nog op terug te komen: laatst hadden we een bijeenkomst met verschillende armoede instanties, waar ik ook bij aanwezig was. Er kwam toen iemand van het Jongerenconsulent Jongeren Team naar mij toe aan wie ik mijn verhaal heb verteld over het feit dat ik bijna dakloos was en bij de gemeente had aangeklopt, maar niet geholpen werd. Iemand van het Jongerenconsulent Jongeren Team zei toen tegen mij: “Ik ben er voor jongeren in exact die situatie, maar helaas heeft niemand mij destijds doorgestuurd. Dat is waar ik ook iets aan wil doen: ervoor zorgen dat jongeren en gemeenten elkaar beter weten te vinden. Juist op de momenten dat het zo belangrijk is. Ik kon toentertijd niet de hulp vinden die ik zo ontzettend hard nodig had bij de gemeente!”

Wat heeft Speaking Minds jou opgeleverd?

“Ik heb Speaking Minds als kans gezien om iets te doen aan de dingen waar ik zelf tegenaan loop. Ik wist geen begin te maken, maar door Speaking Minds kreeg ik de mogelijkheid om mijn ervaringen te delen. Ik kreeg connecties en ik kon starten. Ik denk zelfs dat dit alles mij een baan heeft opgeleverd. Ik heb gesolliciteerd bij een basisschool voor een baan. Ik heb toen verteld van mijn ambassadeurschap bij Speaking Minds en ik heb verteld waar ik verder allemaal mee bezig ben. Daarna ben ik direct gebeld en ik mag na de zomer komen werken.”

Waar sta jij over 5 jaar?

“Ik wil een baan creëren die nu nog niet bestaat. Alle projecten waar ik nu mee bezig ben, wil ik blijven doen. Ik zou in de toekomst ook graag meer een adviserende rol willen hebben. Instanties zeggen vaak: wij kunnen je niet helpen en dan gaat de deur dicht. Ze verwijzen dan niet door naar personen en/of andere organisaties. Hierdoor ben ik op het idee gekomen om alle instanties die er in Heerlen en Kerkrade zijn in kaart te brengen. Ik wil een overzicht maken van bestaande stichtingen. Dat advies is destijds ook door de Speaking Minds jongeren gegeven, iets dat ik nu wil gaan oppakken.”

Hebben de gemeente Heerlen en Kerkrade naar jouw idee stappen gemaakt na afronding van Speaking Minds?

“Ja, ontzettend! Ik ben ook echt anders tegen de gemeente aan gaan kijken. Ze willen jongeren die in moeilijke situaties zitten wel helpen, maar het probleem is grotendeels dat gemeenten en jongeren elkaar niet weten te vinden. Nu is dat veel beter! Dankzij JAZ kunnen de gemeenten Heerlen en Kerkrade en jongeren nu met elkaar in contact blijven en echt iets doen voor jongeren die te maken hebben met armoede. En dat is maar goed ook! Bij mijn stage zie ik nu ook al best wat kinderen die te maken hebben met armoede. Het is een aardig groot probleem in deze omgeving en het thema leeft hier ook enorm. Speaking Minds heeft gezorgd dat de drempel verlaagd is naar gemeenten toe, maar ook weten Heerlen en Kerkrade ons nu veel beter te vinden!”