Gemeentes zetten Speaking Minds volop in voor meer veiligheid

In 2022 hielden agenten 355 keer een jongere aan met een mes in hun bezit en werden jongeren met maar liefst 70 steekincidenten in verband gebracht. Vele gemeentes zitten met hun handen in het haar: hoe stoppen ze deze treurige ontwikkelingen? Volgens Speaking Minds kun je hen dat het beste zelf vragen. Onder andere Ijsselstein, Kerkrade en Spijkenisse (gemeente Nissewaard) deden dit ook met onze methode.

“Wij wilden in gesprek met jongeren hierover: hoe zit het nou echt; wat vinden jullie dat wij moeten doen?” aldus Marieke van Schaik, beleidsadviseur Jeugd bij de gemeente Ijsselstein. “Wij kunnen het bedenken maar dat heeft niet zoveel effect als dat zij het zelf aangeven.”

Wethouder Schell (Ijsselstein) koos voor Speaking Minds omdat ze juist de mening van praktisch opgeleide jongeren wilde horen. “Bij inspraak treffen we vaak alleen de ‘mondige inwoner’. Wij wilden een stem geven aan een groep jongeren die zich normaal misschien niet zo snel uitspreekt of zelfs onverschillig is geworden. Ik wil dat zij weten dat ook hun mening ertoe doet.”

Wat vinden jongeren zelf het probleem

Zowel Ijsselstein als Kerkrade en Nissewaard vroegen jongeren hoe de gemeente kan zorgen dat jongeren zich veilig voelen. Gedurende het Speaking Minds-traject splitsen we de vraag vaak op in specifieke thema’s, rekening houdende met de voorkeuren van de leerlingen. In Ijsselstein kwamen we uit op de thema’s veiligheid op straat, vechtpartijen en naaktfoto’s doorsturen. Tijdens het traject werkte Van Schaik al aan een campagne van Ijsselstein. “Het was al heel waardevol om van hen te horen wat zij zelf het probleem vonden. Zo was het nieuw voor mij dat jongeren vechtpartijen op straat zelf als een groot probleem ervaren.”

Gedrag beïnvloeden tot meer camera’s: de adviezen

De jongeren maakten verschillende adviezen die ze na het traject presenteerden op het stadhuis met zelfgemaakte posters in hun hand. In Ijsselstein was opvallend dat veel adviezen gericht waren op hun eigen gedrag. Zo adviseerden ze dat jongeren onderling meer moesten praten en zich minder moesten bemoeien met elkaar. “Dat vind ik een mooi advies omdat het aangeeft dat jongeren zich bewust zijn van hun eigen rol in het oplossen en voorkomen van conflicten,” aldus wethouder Schell.

Daar bleef het niet bij. Volgens de jongeren moeten zij zelf ook stoppen met het maken en doorsturen van naaktfoto’s, moet de gemeente meer camera’s installeren en agenten en boa’s inzetten in een bepaald steegje en moet de politie meer afwachten in plaats van gelijk ingrijpen bij situaties. Meer camera’s was ook een van de adviezen van de jongeren in Nissewaard.

Ook in Kerkrade en Nissewaard kwam voorlichting voorbij in de adviezen. Hiervoor wilden de jongeren in Kerkrade ervaringsdeskundige jongeren inzetten om gastlessen te geven op school. In Nissewaard legden de jongeren de nadruk op sociale media. Appbeheerders zouden daar meer moeten controleren op gedrag zodat minder jongeren bedreigd en/of gepest worden online. Een speciale ambtenaar, een influencer en geld zouden nodig zijn om een goede online campagne op sociale media te lanceren.

Verschil was er ook zeker tussen de adviezen in de verschillende gemeentes. Terwijl de jongeren in Nissewaard de nadruk legden op veilig OV en daarvoor nog drie adviezen hadden, pleitten de jongeren in Kerkrade juist voor meer en veiligere hangplekken.

Gemeente aan zet

Wethouder René van Drunen zag wel heil in de adviezen wat betreft de hangplekken. Sterker nog, hij had net een mobiele hangplek laten ontwikkelen. “Daarmee hebben we positieve ervaringen. Dus wat mij betreft gaan we onderzoeken of we deze op meer plekken neer kunnen zetten en kunnen jullie aangeven waar jullie die willen hebben. Maar dan moeten jullie je ook aan regels houden,” benadrukte hij. De jongeren beloofden dat plechtig te doen. En dan is het weer aan de gemeente, vond de jonge Tom. “Natuurlijk hebben we geld nodig maar het belangrijkste is vertrouwen van de gemeente in jongeren. Anders gaat het niet werken en is alles voor niks geweest.”

Lastig is het als niet alle adviezen uit te voeren zijn, zoals in Ijsselstein. “Niet alles was mogelijk, zo moet de politie wettelijk gezien nu eenmaal ingrijpen,” aldus van Schaik. Dat legde ze goed uit op de terugkoppelingsbijeenkomst van Speaking Minds, waarbij de bestuurders altijd terugkoppelen wat is gedaan met het advies van de jongeren. De jongeren accepteerden dit. “Misschien omdat ik aangaf dat ik wél wat kon met andere adviezen. Zoals het advies dat ze ook gewezen moeten worden op hun eigen gedrag. Daarom ontwikkelen we een campagne gericht op gedragsverandering en betrek ik hen daarbij. Ik liet de jongeren bijvoorbeeld borden zien die we daarvoor hadden ontworpen.”

In Nissewaard hebben de jongeren hun eigen adviezen ook mee helpen uitvoeren. Zo adviseerden ze een campagne die vertelt dat je geen mes op zak moet hebben. Ze maakten een korte video voor sociale media en namen een podcast op. Deze maakte wethouder Hanneke Stengs erg blij. “Je kunt zien dat de leerlingen echt hebben nagedacht over de campagne en dat hier veel tijd in is gestopt. Dat waardeer ik enorm.” De bijdrage van de jongeren hebben volgens haar echt toegevoegde waarde. “De leerlingen hebben slogans bedacht die goed resoneren met jongeren. Zo gebruiken ze veel Engelse termen, iets wat wij als gemeente minder vaak doen. Wij gaan nu kijken of wij de ideeën kunnen verwerken in een eigen campagne.” Ook zal ze extra onderzoek doen naar locaties voor extra verlichting en camera’s, heeft ze twee jeugdboa’s aangenomen en bespreekt ze de suggestie voor oplaadpunten in het openbaar vervoer met de vervoersbedrijven.

Ijsselstein zal de campagne voor meer veiligheid in de gemeente nog verder uitbreiden naar andere leeftijdscategorieën. In de tussentijd kan wethouder Schell de adviezen niet vergeten want de posters waarop de jongeren hun adviezen hebben uitgebeeld, hangen op haar kamer.

Wil je ook met Speaking Minds praktisch opgeleide jongeren vragen hoe je veiligheid kunt vergroten in jouw gemeente/provincie? Voor 11 april kan ZonMW-subsidie aangevraagd worden om dit 80% te laten bekostigen. Mail [email protected] of app/bel naar Willemijn de Koning: 06 57 53 57 36 voor meer informatie of hulp met de aanvraag.